Vrijheid betekent compromissen sluiten

januari 2005 -

Beeldend kunstenaar Inti Hernandez (Cuba) kwam een jaar geleden naar Nederland. Hij is ondertussen geselecteerd voor een residency aan de Rijksakademie van beeldende kunsten, die begint in januari 2005. Hoe ziet hij Nederland? En hoe beïnvloedt zijn situatie, tussen twee culturen in, zijn werk als kunstenaar?

'Mijn werk staat niet los van mijn leven', zegt beeldend kunstenaar Inti Hernandez. 'Met mijn kunst zoek ik naar antwoorden op vraagstukken in het leven die ik wil oplossen. Ik werd overweldigd door alle mogelijkheden hier, toen ik net in Nederland was. Wat me opviel was dat de mensen toch niet echt gelukkig leken. Als ik hier met Nederlanders over praat, zeggen ze vaak dat ze wel beseffen dat ze verwend zijn. Nu ik hier al wat langer woon, blijkt dat Nederlanders over het algemeen vinden dat ze in verwende omstandigheden leven. Ik denk dat ze hierdoor verblind worden. Het is namelijk helemaal niet zo makkelijk, maar juist heel moeilijk, juist omdat mensen zoveel keuzemogelijkheden hebben.'

'In Cuba zijn de problemen heel duidelijk zichtbaar. Het is er meteen duidelijk dat het leven moeilijk is. Ik heb daar geleerd dat het niet geeft welke keuze ik maak, als ik maar in mezelf geloof. Om gelukkig te zijn en om echt het gevoel te hebben dat je leeft, moet je steeds bezig blijven. In Nederland zijn mensen veel meer gefocust op resultaten, op het bereiken van hun doelstellingen.'

'Veel mensen klagen nu over hun leven of over de situatie in Nederland. Misschien beseffen ze niet wat ware vrijheid is. Waar vrijheid is, moeten compromissen gesloten worden. Als je echt vrij bent, is er niemand anders die je de schuld kan geven van je eigen falen, van je eigen onvermogen om je leven te leiden.'

'De vraagstukken waarmee ik hier geconfronteerd word, spelen een belangrijke rol in de kunst die ik maak. Vaak gaat mijn werk over de wonderen van het leven, en over het feit dat het leven zich recht voor je neus afspeelt. Ik had bijvoorbeeld een keer het idee om een grote zon te tekenen in het vuil op het glazen dak van Amsterdam Centraal Station. Duizenden mensen staan daar iedere dag op de trein te wachten, onder dat donkere, vieze, glazen dak. Ik wilde dat vuil gebruiken als materiaal voor de zon, die dan door een beeld van zichzelf zou schijnen. Het dak is onlangs schoongemaakt, dus mijn idee kan niet verwezenlijkt worden. Maar ik beschouw dit als een geschenk van de realiteit: het heeft mijn werk overbodig gemaakt.'

'Als resident artist aan de Rijksakademie wil ik dieper ingaan op deze vraagstukken met mensen van andere disciplines: wetenschappers, filosofen, technici en anderen. De Rijksakademie biedt de officiële, institutionele context die nodig is om mijn werk te rechtvaardigen, wat mij tot een betrouwbare partner maakt. Het is hier niet voldoende om in jezelf te geloven.'