Doris Mamani Vargas is antropoloog en cultuurproducent uit Bolivia.
Voor Theatre Embassy is zij vertegenwoordiger Zuid-Amerika in de Adviesraad Zuiden en coördinator van het driejarige project Tierra Espiritual.

Doris Mamani Vargas: Internationale steun blijft belangrijk voor Bolivia

september 2009 -

Bolivia is een divers land met een diverse cultuur. Er leven rond de zesendertig verschillende volkeren, elk met zijn eigen gewoontes, cultuur en taal. De aanwezigheid van de inheemse volkeren bepaalt in grote mate de huidige situatie van de Boliviaanse samenleving. Enige tijd geleden is een nieuwe grondwet aangenomen, die Bolivia als een pluriculturele en multi-etnische staat omschrijft.

foto
Doris Mamani Vargas

Bolivia beleeft een proces dat 'culturele revolutie' wordt genoemd. In voorafgaande jaren werd het van buitenlandse financiers afkomstige geld vooral gebruikt om de ontwikkelingsagenda te versterken. Nu stimuleert de regering projecten die de oorspronkelijke culturen versterken. In de stad zoeken kunstenaars in door henzelf gefinancierde culturele centra steun bij ngo’s en overheidsorganisaties. Ze gebruiken internationale gelden vooral voor kleine toneelbewerkingen rond de doelthema’s van deze organisaties, zoals sekse, geweld, seksualiteit, democratie en milieu. De resultaten zijn goed, omdat de boodschap langs de weg van het toneel begrijpelijker en interactiever is over te brengen. Het theater maakt geen onderscheid tussen leeftijd, geslacht of sociale klasse. De thema's worden echter door de donororganisaties voorgesteld. Om in aanmerking te komen voor financiering veranderen veel culturele centra voortdurend van doelstelling en methodologie, zodat bijvoorbeeld een kunstuiting als theater tot instrument verwordt en zijn natuurlijke creatieve waarde verliest.

Er zijn financieringinstellingen die een helder beeld hebben van de realiteit. Het probleem is echter dat zij bijna nooit langdurige processen kunnen bewerkstelligen. Vaak stopt de financiering als voordat er een wezenlijke verandering is bereikt. Een ander punt is dat door de toegepaste methodologie de eigen manieren van mensen om hun problemen op te lossen worden ondergraven. De benadering is altijd vanuit het gezichtspunt en de beleving van de donororganisaties.

Daarom is het belangrijk de codes van iedere artistieke groepering te erkennen, de collectieve constructies die veel van de voorvaderlijke wijsheid en kennis bewaren en deze met het nieuwe en moderne combineren. De ervaring van veel artistieke groepen in Bolivia is rijk en omvangrijk. Nu is de uitdaging het goede te onderscheiden en dit te behouden. Internationale steun blijft hierin belangrijk, zeker in een arm land als Bolivia waar de staat geen middelen heeft voor de ontwikkeling van kunstzinnige activiteiten. Bovendien worden die te vaak nog gezien als liefhebberij, zonder dat de grote bijdrage die zij kunnen leveren aan de ontwikkeling van samenlevingen erkend wordt.

Zie ook: Pedro Querejazu: 'Boliviaans cultuurbeleid scherpt tegenstellingen aan' (De Kracht van Cultuur, november 2008)

Dit artikel kwam tot stand met medewerking van Theatre Embassy