Anton Stolwijk is eindredacteur bij ZAM Africa Magazine.

Anton Stolwijk: Mafrika - ragfijne persiflage op anti-vooroordelenfilm?

september 2009 -

Op 8 augustus 2009 was het dan eindelijk zo ver: de film Mafrika zou eindelijk te zien zijn op de Nederlandse televisie. De duurzame omroep Llink stuurde een opgewonden persbericht rond, waarin omroepdirecteur Tanja Lubbers sprak van "een zeer toegankelijke komische jongerenfilm over Afrika, die stereotypen over ontwikkelingssamenwerking doorbreekt."

foto
Anton Stolwijk

Mafrika, die naam doet een belletje rinkelen. Was dat niet die mythische film die vorig jaar de publieksprijs op het Nederlands filmfestival won, maar nooit werd uitgebracht omdat de producent failliet ging? De film die ooit een paar ton subsidie kreeg van het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking? De film waarover Kamervragen werden gesteld, waarna minister Koenders beloofde alles op alles te zullen zetten om een groot publiek te bereiken? Zien dus! Maar wie op de bewuste vrijdagavond om 23.10 voor de tv zat - hoeveel jongeren zouden er op dit tijdstip eigenlijk van hun vooroordelen over Afrika willen worden afgeholpen? - werd jammerlijk getrakteerd op een aflevering van het programma Zus en Zo. Een telefoontje naar Llink leerde dat de film op het laatste moment verplaatst was naar "een andere keer".

Welke duistere krachten waren hier in het spel? De nieuwsgierigheid naar Mafrika was inmiddels gestegen tot onhoudbare hoogte op de redactie van ZAM. Via regisseur Paul Ruven lukte het om een kopie te bemachtigen, waarna de stereotypen over ontwikkelingswerk eindelijk konden worden doorbroken. Wat blijkt? Afrikanen hebben helemaal geen hulp nodig! Ze hebben namelijk allemaal een machinegeweer bij zich, waarmee ze zich prima kunnen redden. Bovendien eten ze heel vies, en hebben sommigen een griezelige vogelspin als huisdier. En een mobiele telefoon, daar hebben Afrikanen nog nooit van gehoord.

Verwarring. Welk vooroordeel wordt hier precies ontkracht? Of is dit een ragfijne persiflage op een anti-vooroordelenfilm? Een cynische aanklacht tegen de gedachte dat Afrika leuk is? Het tranentrekkende einde doet vermoeden dat de enige les van de film is dat Afrikanen toch ook gewoon maar mensen zijn, ook al wonen ze op een afschuwelijk continent waar je je beter niet kunt wagen. Waarmee een in sommige kringen heersend beeld over ontwikkelingswerk inderdaad ontkracht wordt. Minister Koenders zit ondertussen niet stil. Mafrika wordt nu, als alles goed gaat, op 11 oktober 2009 om 20.30 uitgezonden op de betaalzender Film1.